
مقایسه انواع دژنکتور: خلا، روغنی، گازی (SF6) و هوایی
در سیستمهای توزیع و انتقال انرژی، حفاظت از مدار در برابر خطاهایی نظیر اضافهبار و اتصال کوتاه ضروری است. کلید قدرت این وظیفه را با تشخیص جریان غیرمجاز و قطع مدار به عهده دارد. عملکرد این کلیدها در قطع قوس الکتریکی و باز کردن سریع مدار، حیاتی است. انتخاب نوع مناسب کلید قدرت به عواملی مانند ولتاژ کاری، شرایط محیطی، دفعات کلیدزنی، هزینه تعمیر و نگهداری و ایمنی وابسته است.
۱. کلید قدرت روغنی
معرفی
کلید قدرت روغنی یکی از قدیمیترین انواع دژنکتورهاست که برای قطع قوس الکتریکی از روغن به عنوان ماده عایق و خاموشکننده قوس استفاده میکند.
عملکرد
در هنگام قطع جریان، قوس الکتریکی بین کنتاکتها ایجاد شده و باعث تبخیر بخشی از روغن میشود. این بخار باعث خاموش شدن قوس میگردد.
مزایا
- مقاومت خوب در برابر ولتاژهای بالا
- قابلیت استفاده در محیطهای باز
- نسبتاً ارزان
معایب
- نیاز به نگهداری و تعویض روغن
- احتمال آتشسوزی به دلیل وجود روغن
- وزن زیاد و حجم بالا
کاربردها
کلید قدرت روغنی در پستهای قدیمی، مناطق روستایی و شبکههای با بار متوسط استفاده میشود.
۲. کلید قدرت خلا
معرفی
کلید قدرت خلا از خلأ بهعنوان محیط عایق و خاموشکننده قوس استفاده میکند. این نوع کلید به دلیل فناوری پیشرفته و عملکرد مطمئن، در دهههای اخیر محبوب شده است.
عملکرد
با باز شدن کنتاکتها، قوس الکتریکی در خلأ ایجاد شده و خیلی سریع بدون نیاز به ماده خاموشکننده خارجی خاموش میشود.
مزایا
- عملکرد بسیار سریع
- عمر طولانی بدون نیاز به سرویس مکرر
- عدم خطر آلودگی محیط زیست
- سایز و وزن کم
معایب
- هزینه اولیه بالا
- محدود به ولتاژهای متوسط (معمولاً تا ۳۶ کیلوولت)
کاربردها
کلید قدرت خلا در شبکههای فشار متوسط، پستهای صنعتی، نیروگاهها و سیستمهای داخلی استفاده میشود.
۳. کلید قدرت گازی (SF6)
معرفی
کلید قدرت SF6 با گاز گوگرد هگزا فلوراید (SF6) به عنوان ماده عایق و خاموشکننده قوس کار میکند. این کلیدها توانایی عملکرد در ولتاژهای بسیار بالا را دارند.
عملکرد
در حین قطع جریان، گاز SF6 به سرعت قوس را خاموش کرده و محیط عایقی بسیار قدرتمند فراهم میکند.
مزایا
- عملکرد پایدار در ولتاژهای بالا
- اندازه جمعوجور
- قابلیت استفاده در GIS (پستهای گازی)
- نویز کم و قطع بدون لرزش
معایب
- گاز SF6 یک گاز گلخانهای بسیار قوی است
- نیاز به تجهیزات خاص برای تزریق و بازیابی گاز
- هزینه تعمیر و نگهداری بالا
کاربردها
کلید قدرت گازی SF6 در پستهای فشار قوی، سیستمهای GIS، مراکز داده و ایستگاههای برق پرظرفیت استفاده میشود.
۴. کلید قدرت هوایی
معرفی
کلید قدرت هوایی از هوا به عنوان محیط خاموشکننده قوس استفاده میکند و در برخی طراحیها از هوای فشرده نیز بهره میبرد.
عملکرد
در این نوع کلید، قوس الکتریکی توسط دمش هوا (در برخی موارد هوا فشرده) از بین میرود. این کلید معمولاً در ولتاژهای پایینتر استفاده میشود.
مزایا
- عدم نیاز به مواد خاص
- ساده و ارزان
- بدون آلاینده زیستمحیطی
معایب
- عملکرد ضعیف در ولتاژهای بالا
- صدای زیاد هنگام عملکرد
- عمر کمتر نسبت به دیگر کلیدها
کاربردها
کلید قدرت هوایی در تابلوهای فشار ضعیف، سیستمهای صنعتی کوچک و کاربردهای ساده مورد استفاده قرار میگیرد.
جدول مقایسهای انواع کلید قدرت
روغنی | روغن معدنی | متوسط تا بالا | زیاد | پایین | زیاد |
خلا | خلأ | فشار متوسط | کم | بالا | کم |
گازی (SF6) | گاز SF6 | فشار قوی و فوق قوی | متوسط | پایین | کم |
هوایی | هوا | فشار ضعیف | کم | بالا | متوسط |
نتیجهگیری
هر نوع کلید قدرت دارای ویژگیها، مزایا و محدودیتهایی است که بسته به نیاز شبکه، محیط کاری، ولتاژ، نوع بار و ملاحظات اقتصادی باید انتخاب شود:
- اگر به دنبال کلیدی مطمئن با عمر بالا برای فشار متوسط هستید، کلید قدرت خلا گزینهای عالی است.
- در پستهای قدیمی یا مکانهایی که محدودیت بودجه وجود دارد، کلید قدرت روغنی هنوز مورد استفاده قرار میگیرد.
- برای شبکههای ولتاژ بالا و سیستمهای حساس، کلید قدرت گازی SF6 بهترین گزینه از نظر عملکرد است.
- برای کاربردهای ساده و کمهزینه، کلید قدرت هوایی مناسبترین گزینه خواهد بود.
در نهایت، انتخاب صحیح کلید قدرت نه تنها عملکرد شبکه را تضمین میکند بلکه در کاهش هزینههای نگهداری و افزایش ایمنی نیز نقش حیاتی دارد.

دیدگاه خود را بنویسید